March is Endometriosis Awareness month. Endometriosis or Endo for short, is a chronic illness that affects 1 in 10 women. It is also an ‘invisible illness’, this type of illness is pretty self-explanatory, from the outside you can’t see it. You never know if someone is in excruciating pain suffering from this condition. There is no definite way to cure this disease and it often is only temporarily eased by surgeries every few years to remove the growing endometrial tissue that is causing the pain. This tissue isn’t restricted to growing within the reproductive system and can grow anywhere in the body.
This disease is deceptively common but severely underdiagnosed. On average it takes around 8 years to get an official medical diagnosis. On top of this many medical professionals are unaware of how the symptoms of Endometriosis differ from that of a regular menstrual period. This is because the topic of female reproductive issues is so taboo. Conforming to the social norms of keeping this topic taboo is leading to thousands of women unnecessarily suffering because they aren’t educated enough on this disease.
Symptoms of Endometriosis include: painful, heavy, or irregular menstrual periods, bloating, nausea, and vomiting. Some of the lesser-known ways endometriosis can affect the body are digestive issues, chronic fatigue, chronic back pain, and can even cause ovarian cysts. Anyone who gets a period can have endometriosis regardless of age, it has even been found in babies. For more information on forms of diagnosis, treatments, long term symptoms click here to go to the official Endometriosis website, and here for the NHS page.
Mis Mawrth yw mis Ymwybyddiaeth Endometriosis. Mae endometriosis neu Endo yn fyr, yn salwch cronig sy'n effeithio ar 1 o bob 10 menyw. Mae hefyd yn ‘salwch anweledig’, mae’r math hwn o salwch yn eithaf hunanesboniadol - o’r tu allan ni allwch ei weld. Dydych chi byth yn gwybod a yw rhywun mewn poen dirdynnol yn dioddef o'r cyflwr hwn. Nid oes unrhyw ffordd bendant o wella'r clefyd hwn ac yn aml dim ond dros dro y caiff ei leddfu gan feddygfeydd bob ychydig flynyddoedd i dynnu'r meinwe endometrial gynyddol sy'n achosi'r boen. Nid yw'r meinwe hon wedi'i chyfyngu i dyfu o fewn y system atgenhedlu a gall dyfu unrhyw le yn y corff.
Mae'r afiechyd hwn yn dwyllodrus o gyffredin ond nid yw diagnosio yn digwydd digon. Ar gyfartaledd mae'n cymryd tua 8 mlynedd i gael diagnosis meddygol swyddogol. Ar ben hyn, nid yw llawer o weithwyr meddygol proffesiynol yn ymwybodol o sut mae symptomau Endometriosis yn wahanol i symptomau mislif rheolaidd. Mae hyn oherwydd bod pwnc materion atgenhedlu benywaidd mor dabw. Mae cydymffurfio â'r normau cymdeithasol o gadw'r pwnc hwn yn dabw yn arwain at filoedd o fenywod yn dioddef yn ddiangen oherwydd nad ydyn nhw wedi'u haddysgu ddigon ar y clefyd hwn.
Mae symptomau Endometriosis yn cynnwys: cyfnodau mislif poenus, trwm neu afreolaidd, chwyddo, cyfog, a chwydu. Rhai o'r ffyrdd llai adnabyddus y gall endometriosis effeithio ar y corff yw problemau treulio, blinder cronig, poen cefn cronig, a gall hyd yn oed achosi codennau ofarïaidd. Gall unrhyw un sy'n cael mislif gael endometriosis beth bynnag ei oedran, mae hyd yn oed wedi'i ganfod mewn babanod. I gael rhagor o wybodaeth am fathau o ddiagnosis, triniaethau, symptomau hirdymor cliciwch yma i fynd i wefan swyddogol Endometriosis, ac yma i dudalen y GIG.